Kajero 87084
La kulto kontraŭ la fantomoj disvolviĝis kompense pro la riskoj de mal Ŝanco; ĝiaj primitivaj religiaj abservadoj estis la konsekvencoj de anksieco pri la mal Ŝanco kaj pri la supermezura timo de la morto. Neniu el tiuj fruaj religioj estis koncernita de la agnosko de Diaĵo aŭ de la respektego kontraŭ la superhoma kampo; iliaj ritoj estis ĉefe negativaj, destinitaj por eviti, elpeli aŭ devigi la fantomojn. La kulto kontraŭ la fantomoj estis nek pli nek malpli ol asekuro kontraŭ katastrofo; ĝi celis nenion investadon por plej altaj kaj estontaj redonitaĵoj.
Homo longe kaj amare luktis kun la kulto de la fantomoj. Nenio en la homa historio estas pli bona por provoki la kompaton ol tiu prezentado de malnoblega sklaveco de la homo kontraŭ la timo de la fantomoj-spiritoj. Estis dank’al la naskiĝo de tiu timo mem, ke homaro foriris sur la ascedantan vojon de religia evoluo. Homa imago malproksimiĝas el la bordoj de memo kaj trovos denove ankrejon nur kiam ĝi sukcesos koncepti veran Diaĵon, realan Dion.
Morto estis timata ĉar ĝi signifis la liberigon de nova fantomo el sia fizika korpo. La prahomoj kiom eble pley baraktis por malhelpi la morton, por eviti la embarason devi lukti kontraŭ nova fantomo. Ĉiam ili estis dezirantaj instigi la fantomon vorlasi la mortan scenon kaj sin devigi en la vojaĝon al la spiritlando. La fantomo estis pleje timita dum la supozita transira periodo inter sia eliro ĝuste kiam okazas la morto kaj sia posta foriro al la lando de fantomoj, svaga kaj primitiva koncepto de pseŭdoĉielo.
Kvankam la sovaĝulo kreditis la fantomojn per supernaturaj povoj, li malfacile elpensis ilin ĝuantaj donojn de supernatura inteligenteco. Multaj ruzecoj kaj artifikoj estis praktikitaj en klopodo por trompi kaj dupigi la fantomojn; civilizulo ankoraŭ metas multan fidon en la esperon, ke ekstera evidentigo de kompato iel ajn dupigos eĉ ĉioscian Diaĵon.
La primitivuloj timis malsanon ĉar ili observis, ĝi estis ofte mortanonca. Se la triba sorĉisto malsukcesis resanigi malsanan individuon, la malsanulo estis ordinare transportita el la familia kabano en pli malgrandan aŭ lasita subĉiele por sole mortiĝi. Domo en kiu okazis morto estis kutime detruita; se ne, ĝi ĉiam estis evitita, kaj tiu timo malhelpis la konstruadon de daŭraj loĝejoj de la fruaj homoj. Tio ankaŭ agis kontraŭ la starigo de permanentaj vilaĝoj kaj urboj.
La sovaĝuloj maldormis kaj interparolis dum la tuta nokto kiam mortis klana membro; ili timis ankaŭ morti se ili ekdormis proksime de kadavro. Kontaĝo de la kadavro pravigis la timon pri la morto, kaj ĉiuj popoloj epokon aŭ alian, uzis ceremoniojn de zorgema puriĝo destinitaj por lavi individuon post kontakto kun la mortintoj. La prahomoj kredis, ke necesis provizi lumon al la kadavro; neniam estispermesita, ke mortinta korpo restadu en la mallumo. En la dudeka jarcento, kandeloj estas ankoraŭ bruligitaj en funebraj ĉambroj, kaj homoj ankoraŭ maldormas prokdime de la mortinto. Supozate civilizata homo ne ankoraŭ estas elimininta la timon pri mortintaj korpoj el sia vivfilozofio.
Sed malgraŭ tiu tuta timo, homoj ankoraŭ provis trompi la fantomon. Se la kabano ne estis detruita, la kadavro estis elirita el ĝi tra truo en la muro, neniam tra la pordo. Tiuj disponoj estis faritaj por konfuzi la fantomon, por malhelpi ĝian restadon, kaj por sin fari certa kontraŭ ĝia reveno. La funebriguloj ankaŭ revenis de la funebraĵo tra diferenca vojo, pro timo, ke sekvus la fantomo. Dorseniro kaj dudekoj da aliaj taktikoj estis praktikitaj por sin certigi, ke la fantomo ne revenos el la tombo. Ofte la vestoj estis inter Ŝanĝitaj inter seksoj por trompi la fantomon. La funebraj kostumoj estis destinitaj por maskovesti la vivantoj; pli poste, por montri respekton kontraŭ la mortintoj kaj tiel kvietigi la fantomojn.
En religio la negativa programo de kvietiĝo de la fantomoj longe antaŭis la pozitivan programon de trudodevigado kaj preĝpeto kontraŭ la spiritoj. La unuaj agoj de homa adoro estis fenomenoj de defendo, ne de respektego. Moderna homo taksas, ke prudentas protekti sin kontraŭ fajro; same la sovaĝulo pensis, ke la plej bona saĝeco estis sin garanti kontraŭ la fantoma mal Ŝanco. La klopodo por sekurigi tiun protekton konsistigis la teknikojn kaj ritojn de la fantoma kulto.
Malnovtempe oni opiniis, la fantomo grande deziris esti rapide “entombigita,” por ke li kviete povu sin aldirekti al la lando de la mortintoj. Iu ajn eraro de operacio, iu ajn forgeso en la agoj de la vivantoj pri la ritaro de entombiĝo de la fantomo certe prokrastis ĝian progreson al la lando de la fantomoj. Oni kredis, tio malplaĉis al la fantomo, kaj oni supozis, kolerigita fantomo estis fonto de katastrofo, mal Ŝanco kaj malfeliĉo.
La origino de la funebra servado venis de la homa klopodo por instigi la fantoman animon foriri al sia estonta loĝejo, kaj la funebra prediko estis origine destinita por instrui la novan fantomon kiel sukcesi. Estis la kutimo provizi nutraĵon kaj vestojn por la fantoma restado, kaj oni metis tiujn artiklojn en aŭ apud la tombo. La sovaĝulo kredis, ke “entombigi la fantomon” necesis tri tagojn kaj eble eĉ ĝis unu jaro por ĝin forigi el la ĉirkaŭaĵo de la tombo. La Eskimoj ankoraŭ kredas, la animo restadas tri tagojn kun la korpo.
Post forpaso, silento kaj funebro estis observitaj por ke la fantomo ne estu tentita rehejmeniri. Torturo de si mem - vundoj - estis komuna formo de funebro. Multaj evoluintaj instruistoj provis, sed vane, ĉesigi tion. Fasto kaj aliaj formoj de abnegacio estis konsideritaj kiel agrablaj por la fantomoj, kiuj trovis plezuron en la malsaneto de la vivantoj dum la transira periodo de embusko antaŭ ol efektive foriri al la lando de la mortintoj.
Longaj kaj oftaj periodoj de funebra neaktiveco estis unu el la grandaj obstakloj por la civilizada progreso. Semajonj kaj eĉ monatoj ĉiujare estis litere mal Ŝparitaj en tiu senprodukta kaj senutila funebro. La fakto ke funebruloj estis dungitaj okaze de funebro indikas, ke funebro estis ritaro, ne pruvo de ĉagreno. Modernuloj povas funebri pro la respekto kontraŭ la mortinto kaj kaŭze de la ĉagreno, sed la prahomoj protime agis.
Neniam la nomoj de la mortintoj estis prononcitaj. Fakte ili ofte estisforpelitaj el la lingvaĵo. Tiuj nomoj tabuiĝis, kaj tiamaniere la lingvoj estis konstantemalriĉigitaj. Tio fine produktis multobligon de simbolaj diroj kaj figuraj esprimoj, tiaj kiaj “la nomo aŭ la tago neniam menciitaj.”
La prahomoj estis tiel zorgemaj sin liberigi de fantomo, ke ili oferis al ĝi ĉion, kion li estis dezirinta dum sia vivo. Fantomoj deziris edzinojn kaj servantojn; bonhava sovaĝulo antaŭvidis almenaŭ unu sklavino estu entombigita viva dum sia morto. Pli poste la kutimo fariĝis ke vidvino suicidu sur la tombo de sia edzo. Kiam mortis infano, ofte la patrino, onklino aŭ avino estis strangolita, por ke adolta fantomo povu akompani la infanan fantomon kaj zorgi pri ĝi. Kaj tiuj kiuj tiel rezignis sian vivon ordinare volonte faris tion; fakte, kaŭze de la fakto vivi malobeinte la kutimon, ilia timo pri la fantoma kolero estus seniginta ilian vivon je la malabundaj plezuroj, kiujn la primitivuloj ĝuis.
Kutimis ekstermi grandan nombron da regatoj por akompani mortintan ĉefon; sklavoj estis mortigitaj kiam ilia mastro mortis, porke ili servadu lin en la lando de la fantomoj. La Borneanoj ankoraŭ provizis kurieron kompanon. Sklavo estas lancmortigita por ke lia fantomo vojaĝu kun sia mortinta mastro. Oni kredis, ke fantomoj de murditaj personoj estis ravitaj havi kiel sklavojn la fantomojn de siaj murdistoj. Tiu nocio motivis homojn por ĉasi la kapojn.
Fantomoj estis supozitaj Ŝati la nutraĵan odoron; nutraĵaj oferdonoj estis iam universalaj okaze de la funebraj festoj. Tiu primitiva metodo diri gracojn antaŭ la manĝo konsistis ĵeti nutraĵpecon en la fajron por kvietigi la spiritojn, grumblante magian formulon.
La mortintoj estis supozitaj uzi la fantomojn de la iloj kaj armiloj, kiuj apartenis al ili dum sia vivo. Rompi unu el tiuj artikloj samvaloris kiel “mortigi ĝin,” tiel ĝia liberigita fantomo rekomencis servadon en la lando de la fantomoj. Posedaĵaj oferdonoj ankaŭ estis faritaj fajrante aŭ enterigante ilin. mal Ŝparoj dum la malnovaj funebroj estis enormaj. Pli poste rasoj faris paperajn modelojn kaj substituis desegnaĵojn al realaj objektoj kaj personoj en tiuj funebraj oferdonoj. Estis granda civilizada progreso kiam la familia heredo anstataŭis la bruligon kaj la enterigon de la posedaĵoj. La Irikezoj Indianoj faris multajn reformojn en la funebra mal Ŝparo, kaj tiu konservado de la posedaĵoj ebligis al ili fariĝi la pli potencaj el la nordaj ruĝaj homoj. Modernulo ne estas supozata timi la fantomojn, sed la kutimo estas forta, kaj multaj teraj riĉaĵoj estas ankoraŭ konsumitaj por funebraj ritoj kaj mortaj ceremonioj.
La progresanta kulto kontraŭ la fantomoj neevitebligis la respektegon kontraŭ la prapatroj, ĉar ĝi fariĝis la meza ĉenero inter ordinaraj fantomoj kaj la superaj spiritoj, la aperontaj dioj. La fruaj dioj estis simple glorigitaj mortintoj.
La kulto kontraŭ la prapatroj estis origine pli timo ol respektego, sed tiaj kredoj tutcerte kontribuis propagi la timon kaj la kulton pri la fantomoj. Adeptoj de la fruaj kultoj kontraŭ la prauloj-fantomoj timis eĉ oscedi pro timo, ke malbonfara fantomo eniras sian korpojn dum tia momento.
La kutimo adopti infanojn estis destinita por sekurigi, ke iu provizu oferdonojn post la mort por la paco kaj la progreso de la animo. La sovaĝulo vivis en la timo de la fantomoj de siaj kunuloj, kaj li pasis sian liberan tempon prepari la paspermeson de sia propra fantomo post sia morto.
Multaj triboj establis malpleje unufoje ĉiujare feston de ĉiuj animoj. La Romanoj havis du dek festojn de fantomoj akompanantaj ĉiujarajn ceremoniojn. La duono dela tagoj de la jaro estis dediĉitaj al speco de ceremonio asociitaal toij malnovaj kultoj. Romana imperiestro provis reformi tiujn praktikojn reduktante la nombron da festaj tagoj al 135 ĉiutage.
La fantoma kulto kontinue evoluis. Samtempe kiel la fantomoj estis prikonsideritaj kiel pasantaj el nekompleta ekzistofazo al pli alta, la kulto fine progresis ĝis la adoro de spiritoj, kaj eĉ de diaĵoj. Sed sendepende de diversaj kredoj en plej evoluintaj spiritoj, ĉiuj triboj kaj rasoj kredis iam en fantomoj.
La timo al fantomoj estis la fonto de ĉiuj mondaj religioj; kaj dum eraoj multaj triboj kredis alkroĉiĝis al la malnova kredo en sola klaso da fantomoj. Ili instruis, ke homo havis bon Ŝancon kiam la fantomo estis kontenta, malbon Ŝancon kiam li koleris.
Samtempe kiel disvastiĝis la kulto al fantomoj, okazis la agnosko de pli altaj tipoj da spiritoj, spiritoj ne precize identigeblaj kun iu ajn individua homo. Temis pri agnoskitaj kaj glorigitaj fantomoj, kiuj estis progresintaj transe de la kampo de la fantomlando al la pli altaj regnoj de la spiritlando.
La nocio pri du specoj da spiritoj fantomoj malrapide sed certe progresis tra la tuta mondo. Tiu nova duobla spiritismo ne devis dissemiĝi el tribo al alia, ĝi sendepende ekaperis ĉien sur la mondo. La ekspansie evolua menso estas influita de la povo de ideo, ne kaŭze de ĝia realeco aŭ ĝia ĝusteco, sed prefere dank’al ĝia klareco kaj la universaleco de ĝia ebla kaj simpla aplikado.
Ankoraŭ pli poste la homa imago prikonsideris la koncepton de ambaŭ bonaj kaj malbonaj supernaturaj agantoj; fantomoj neniam evoluantaj ĝis la nivelo de bonaj spiritoj. La frua monospiritismo de la timo al la fantomoj grade evoluis al duobla spiritismo, nova koncepto de la nevidebla kontrolo de la teraj aferoj. Fine bonĉanco kaj malbon Ŝanco estis priskribitaj kiel havantaj siajn respektivajn kontrolistojn. Kaj el la du klasoj, ili kredis, ke estis pli aktiva kaj pli nombra tiu kiu kaŭzis la malbon Ŝancon.
Kiam la doktrino pri bonaj kaj malbonaj spiritoj fine maturiĝis, ĝi fariĝis la plej ofta kaj la plej persista el ĉiuj religiaj kredoj. Tiu dualismo reprezentis grandan religian kaj filozofian progreson, ĉar ĝi ebligis, ke homo klarigas al si la bon Ŝancon kaj la malbon Ŝancon samtempe kredante en supernaturaj estaĵoj, kiuj estis sufiĉe koheraj en sia konduto. La spiritoj povis esti konsideritaj aŭ bonaj aŭ malbonaj; ili ne estis plu taksitaj komplete kapricaj kiel la fruaj fantomoj de la monospiritismo de la plej primitivaj religioj tiaj, kiaj ili estis konceptintaj. Fine homo kapablis koncepti supernaturajn kaj kondute koherajn fortojn, kaj tio estis unu el la plej gravaj eltrovoj pri la vereco en la tuta historio de la religia evoluo kaj en la disvolviĝo de la homa filozofio.
Tamen, la evolua religio pagis pezan prezon por la koncepto de duobla spiritismo. La frua filozofio de la homo kapablis rekunigi la firmecon de la spiritoj kaj la sorto Ŝanĝojn de la tempa hazardo nur dank’al la postulato de du specoj da spiritoj, unu bona, alia malbona. Kaj dum tiu kredo kapabligis la homon rekunigi la hazardajn variablojn kun la koncepto de neŝanĝeblaj supermortemulaj fortoj, tiu doktrino ĉiam malfaciligis por la religiuloj koncepti la kosman unuecon. La dioj de evolua religio estis ĝenerale kontraŭstarigitaj al la fortoj de mallumo.
La tragedio pri ĉio tio kuŝas en la fakto ke, kiam tiuj ideoj enradikiĝis en la primitiva menso de la homo, ekzistis en la mondo ankoraŭ neniu malbona aŭ misharmonia spirito. Tia malfelĉa situacio disvolviĝis nur post la ribelo de Kaligastia kaj daŭris nur ĝis Pentekosto. La koncepto pris bono kaj malbono kiel kosma kunordinataro estas, eĉ en la dudeka jarcento, multege viva en la homa filozofio; la plejmulto da mondaj religioj ankoraŭ portas tiun kulturan naskiĝan markon de la malproksimaj tagoj de la merĝantaj fantomkultoj.
Primitivulo konsideris la spiritojn kiel havantaj preskaŭ senlimajn rajtojn sed neniun devon; li konsideris, ke la spiritoj rigardis homon kiel havanta multoblajn devojn sed neniun rajton. Li kredis, ke la spiritoj malestimis homon pro tio, ke li konstante malsukcesis en la plenumado de siaj spiritaj devoj. Homaro ĝenerale kredis, fantomoj elprenis kontinuan tributon de servado kiel prezon de neemilsiĝo en la homaj aferoj, kaj la pli malgranda malbon Ŝanco estis atribuita al aktivecoj de fantomo. Fruaj homoj tiel timis forgesi iun ajn honoron Ŝuldita al diaĵoj ke, post kiam ili estis oferdonintaj al cp iuj konataj diaĵoj, ili sin turnis al la “nekonataj diaĵoj” ĝuste por esti tute sekura.
Ekde tiam la simpla kulto al fantomoj estis sekvita de praktikoj de la pli progresintaj kaj relative kompleksaj kultoj al spiritoj fantomoj, la servado kaj adoro al superaj spiritoj tiaj, kiaj ili evoluis en la primitiva imago de la homo. La religia ceremoniaro devis sukcesi sekvi la evoluon kaj la progreson de la spiritoj. La disvolvita kulto estis nur la arto de memantaŭ- gardo praktikita rilate al la kredo en supernaturaj estaĵoj, adaptiĝo al la medio de la spiritoj. Industriaj kaj militaj organizoj estis adaptiĝoj al natura kaj socia medioj. Same kiel edziĝo rezultis de la ambaŭseksemaj postuloj, same religia organizo evoluis por respondi al la kredo en superaj fortoj de spiritoj kaj spiritaj estaĵoj. Religio reprezentas homan alĝustiĝo al siaj iluzioj pri la mistera hazardo. Timo kontraŭ la spiritoj kaj la posta adoro estis adoptitaj kiel garantio kontraŭ malfeliĉo, kiel politiko de prospero.
La sovaĝulo imagas, la bonaj spiritoj zorgas pri siaj aferoj, postulante malmulte de la homaj estaĵoj. Estas la malbonaj spiritoj kiuj devas esti konservitaj en bonhumoro. Konsekvence, primitivaj popoloj dediĉis pli da atento al siaj malbonfaraj fantomoj ol al siaj bonfaraj spiritoj.
Homa prospero estis supozata speciale provoki la envion de la malbonaj spiritoj, ilia metodo de reprezalio konsistanta vigle rebati pere de homa aganto kaj pere de la tekniko de la malbona okulo. Tiu kultua fazo, kiu havis rilatojn kun la evitado de la spiritoj, estis tre koncernita de la makinacioj de la malbona okulo. Lindulinoj estis vualitaj por protekti ilin kontraŭ la malbona okulo; konsekvence multaj virinoj, kiuj deziris esti konsideritaj kiel belaj, adoptis tiun praktikon. Kaŭze de tiu timo al malbonaj spiritoj, la infanoj malofte estis permesitaj postkrepuske eliri, kaj la fruaj preĝoj ĉiam inkluzivis la peton, “liberigu nin de la malbona okulo.”
La Korano entenas kompletan ĉapitron dediĉatan al la malbona okulo kaj magiaj envultoj, kaj la Judoj plene kredis en tio. La tuta falusa kulto disvolviĝis kiel defendo kontraŭ la malbona okulo. La generaj organoj estis konsideritaj kiel la solaj fetiĉoj kapablaj senefikigi ĝin. La malbona okulo naskigis la unuajn superstiĉojn pri la antaŭnaskaj makuloj de la infanoj, patrinaj impresoj, kaj la kulto estis iam preskaŭ universala.
Envio estas profunde enradikita homa trajto; tial prahomo atribuis ĝin al siaj fruaj diaĵoj. Kaj ĉar ili estis praktikintaj trompon kountraŭ la fantomoj, ili baldaŭ trompis la spiritojn. Ili diris, “se la spiritoj estas ĵaluzaj pri nia beleco kaj prospero, ni difektos nian vizaĝon kaj senkonsidere parolos pri niaj sukcesoj.” La frua humileco, do, ne estis malnobligo de la egoo, sed prefere tento por kontraŭi kaj trompi la enviajn spiritojn.
La adoptita metodo por malhelpi la spiritojn jaluziĝi pri la homa prospero, la bon Ŝanca persono aŭ la preferata objekto estis super Ŝutita per insultoj. La kutimo de komplimentaj rimarkoj deprecante sin mem aŭ sian familion havas sian originon en tiu agmaniero, kaj fine tio fariĝis modesteco, deteniĝemo kaj ĝentileco ĉe la civilizituloj. Por la sama motivo, laŭmodiĝis aspekti malbela. Beleco provokis la envion de la spiritoj; ĝi indikis kulpan homan orgojlon. Tiu kultua karakterizaĵo estis granda handikapo por la arta progreso , kaj ĝi longe pluigis la mondon en la mallumo kaj malbeleco.
Sub la kulto al la spiritoj, vivo estis en la plej bona okazo hazardludo, la rezulto de kontrolo de la spiritoj. La estonteco ne estis la rezulto de peno, industrio aŭ talento, krom kiam ili povis esti uzitaj por influi la spiritojn. La favorigaj ceremonioj al spiritoj konsistigis pezan ŝarĝon, tedigantan kaj virtuale neeltenebligantan la vivon. Eraon post erao kaj generacion post generacio, rason post raso serĉis plibonigi tiun superfantoman doktrinon, sed neniu generacio neniam ankoraŭ aŭdacis plene forĵeti ĝin.
La intenco kaj volo de la spiritoj estis esploritaj pere de aŭsignoj, orakoloj kaj aŭguroj. Kaj tiuj mesaĝoj fare de la spiritoj estis interpretitaj per divenarto, antaŭdiro, magio, astrologio kaj supernatura juĝo per elementoj. la tuta kultaro estis plano por kvietigi, kontentigi kaj aĉeti la spiritojn pere de tiu maskvestita korupto.
Tiel naskiĝis nova kaj etendata monda filozofio konsistanta en:
1. Devo - tiuj aferoj kiuj devas esti faritaj por konservi la favorajn, aŭ malpleje ne ŝtrajn, spiritojn.
2. Rajto - la taŭgaj konduto kaj ceremonioj destinitaj por aktive gajni la spiritojn al siaj propraj interesoj.
3. Vereco - la adekvata kompreno pri spiritoj kaj la sinteno kontraŭ ili, kaj do kontraŭ la vivo kaj morto.
Ne estis simple pro scivolo, ke la prahomoj serĉis koni la estontecon; ili deziris eviti la malbon Ŝancon. Divenarto estis simple provo por eviti problemojn. Dum tiuj tempoj, sonĝoj estis konsideritaj kiel profetaj, kaj ĉiu eksterordinara afero estis rigardita kiel antaŭsigno. Kaj eĉ hodiaŭ la civilizitaj rasoj estas plagitaj de la kredo en signoj, simboloj kaj aliaj superstiĉoj, vestiĝoj de la evoluinta kulto al la fantomoj de la estintaj tempoj. Malrapide, malrapidege, homo forlasas tiujn metodojn per kiuj li tiel grade kaj pene supreniris la evoluan vivskalon.
Kiam homoj kredis nur en fantomoj, religia ritaro estis pli persona, malpli organizata, sed la agnosko de superaj spiritoj necesigis la uzadon de “superaj spiritaj metodoj” por trakti kun ili. Tiu provo por plibonigi kaj disvolvi la favorigan teknikon al la spiritoj rekte kondukis al la kreado de defendoj kontraŭ ili. Fakte, homo sin sentissenhelpa antaŭ la nekontroleblaj fortoj funkciantaj en la tera vivo, kaj lia sento de malplivaloreco puŝis lin provi trovi kompensan alĝustigon, teknikon por egaligi la kondiĉojn en la unuflanka lukto de la homo kontraŭ la kosmo.
Dum la fruaj tempoj de la kulto, la homaj klopodoj por influi la agon de la fantomoj estis limigitaj al la favorigo, provoj de koruptoj por aĉeti la malbon Ŝancon. Kiam la evoluo de la kulto al la fantomoj progresis al la koncepto de bonaj kaj ankaŭ malbonaj spiritoj, tiuj ceremonioj transformiĝis en provoj de pli pozitiva naturo, en klopodoj por gajni Ŝancon. Ne pli longe la homa religio estis komplete negativista, kaj homo ne haltis en la klopodo por gajni la Ŝncon; baldaŭ li entreprenis planojn per kiuj li povus provoki la kunagadon de la spiritoj. Ne pli longe la religiuloj restis sendefendaj antaŭ la senĉesaj kaj fantasmaj postuloj de la spiritoj, kiujn il mem estis inventintaj; la sovaĝulo ekeltrovas armojn per kiuj li povas devigi la spiritojn agi kaj helpi ilin.
La unuaj defendaj klopodoj de la homo estis direktitaj kontraŭ la fantomoj. Samtempe kiel pasis la eraoj, la vivantoj ekinventis metodojn por rezisti la mortintojn. Multraj teknikoj estis disvolvitaj por timigi kaj forpeli la fantomojn, inter kiuj povas esti cititaj la jenajn:
1. Tranĉi la kapon kaj ligi la korpon en la tombo.
2. Ŝtonumi la funebran domon.
3. Kastri la kadavron aŭ rompi ĝiajn krurojn.
4. Enterigo sub Ŝtonoj, unu origino de la moderna tombo Ŝtono.
5. Kremacio, pli tarda invento por malhelpi problemojn kaŭzitajn de la fantomo.
6. Ĵeti la korpon en la maron.
7. Ekspozicii la korpon por esti vorita de la sovaĝaj bestoj.
Fantomoj estis supoze ĝenitaj kaj timigitaj per bruo; krioj, sonoriloj kaj tamburinoj forigis ilin de la vivantoj; kaj tiuj malnovaj metodoj ankoraŭ furoras en la “funebraj” vesperkunvenoj. Naŭzaj trinkaĵoj estis uzitaj por forpeli la trudiĝemajn spiritojn. malbelegaj bildoj de la spiritoj estis konstruitaj, por ke ili rapide fuĝu kiam ili vidis sin. Oni kredis, ke hundoj povis detekti la alproksimiĝon de fantomoj, ke ili alarmis per hurlado; ankaŭ ke kokoj kantis kiam ili estis proksimaj. La uzado de koko kiel ventomontrilo daŭrigas tiun superstiĉon.
Akvo estis konsiderata kiel la plej bona protekto kontraŭ la fantomoj. Sanktakvo, akvo en kiu la pastroj estis lavintaj siajn piedojn, estis supera al ĉiuj aliaj formoj. Fajro kaj akvo estis supozataj konsistigi netranspaseblajn barilojn por la spiritoj. La Romanoj trifoje turnis ĉirkaŭ la kadavro kun akvo; en la dudeka jarcento la korpo estas aspergita per santkakvo, kaj lavi siajn manojn en la enterigejo estas ankoraŭ en la juda ritaro. Bapto estis karakterizaĵo de la pli posta ritaro de akvo; primitiva bano estis religia ceremonio. Nur freŝdate bano fariĝis sanitara praktiko.
Sed homo ne haltiĝis kun la trudodevigo al la fantomoj; per religia ritaro kaj aliaj praktikoj li baldaŭ provis peli spiritojn agi. Desorĉo estis la uzado de spirito por kontroli aŭ forpeli alian, kaj tiuj taktikoj estis ankaŭ uzitaj por timigi fantomojn kaj spiritojn. La koncepto de duobla spiritismo pri bonaj kaj malbonaj fortoj donia al homo ampleksan oportunecon provi kontraŭstarigi aganton alalia, ĉar, se potenca individo povis venki pli malfortan, tiam certe potenca spirito povis superi malsuperan fantomon. Primitiva malbeno estis trudodeviga praktiko destinita timigi la duarangajn spiritojn. Pli poste disvolviĝis tiu kutimo prononci malbenojn kontraŭ la malamikoj.
Longtempe tio estis kredita, ke reprenante la uzadojn de la plej malnovaj moroj, la spiritoj kaj duondiaĵoj povus esti devigitaj dezirinde agi. Modernulo kulpas pri la sama konduto. Vi turnas vin unu al la alian per ordinara lingvaĵo, sed kiam vi ekpreĝas, vi uzas la eksmanieron de alia generacio, la supozate modernan stilon.
Tiu doktrino ankaŭ klarigas multajn regresojn de religiaj ritaroj de seksa naturo tiaj, ke la prostituado en la temploj. Tiuj regresoj al eksaj kutimoj estis konsideritaj kiel certaj protektoj kontraŭ multaj plagoj. Kaj ĉe tiuj naivaj popoloj ĉiuj tiaj estmanieroj estis tute sen tio, kion modernulo konsiderus kiel intermiksiteco.
Sekve venis la praktiko de ritaj votoj, baldaŭ sekvitaj de religiaj promesoj kaj sakralaj ĵuroj. Multal el tiuj ĵuroj estis akompanitaj de memtorturoj kaj memstumpigoj; pli poste de fastoj kaj preĝoj. Abnegacio estis poste rigardita kiel estanta certa trudodevigo; tio estis speciale vera pri seksa abstinenco. Tiel, la primitivulo frue disvolvis evidentan severmorecon en siaj religiaj praktikoj, kredon en la efikeco de memtorturo kaj abnegacio kiel ritaro kapablanta devigi la ribelemajn spiritojn favore reagi kontraŭ ĉiuj tiaj suferoj kaj seniĝoj.
Modernulo ne provas plu devigi la spiritojn, kvankam li ankoraŭ montras inklinon por marĉandi kun la Diaĵo. Li ankoraŭ ĵuras, tuŝas lignon, krucas la fingrojn kaj post ekspektorado prononcas ian ajn banalaĵon, kiu en la estinta tempo estis magia formulo.
La kulta tipo de socia organizo persistisĉar ĝi provizis simbolismon por antaŭgardi kaj stimuli la moralajn sentojn kaj religiajn lojalecojn. La kulto devenis de la tradicioj de “maljunaj familioj” kaj pludaŭris kiel estigata institucio; ĉiuj familioj havas kulton de ia ajn speco. Ĉiu inspiranta idealo proprigas al si ĉiamigantan simbolismon - serĉas teknikon de kultura evidentigo, kiu certigos ĝian transvivon kaj ampleksigos ĝian realigon - kaj la kulto plenumas tiun celon stimulante kaj kontentigante la emocion.
De la aŭroro de la civilizado ĉiu alloga movo de socia kulturo au religia progreso disvolvis ritaron, simbolan ceremoniaron. Ju pli ĝia kreskado estis nekonscia, des pli ĝia influo estis forta sur ĝiaj adeptoj. La kulto antaŭgardis senton kaj kontentigis emocion, sed ĝi ĉiam estis la plej granda obstaklo por la socia konstruado kaj spirita progreso.
Kvankam la kulto ĉiam prokrastis socian progreson, bedaŭrindas, ke tiom da modernaj kredantoj en moralaj normoj kaj spiritaj idealoj ne havas adekvatan simbolismon - neniun kulton de reciproka subteno - neniu aparteneco. Sed religia kulto ne povas esti fabrikita, ĝi devas kreskadi. Kaj kultoj de du grupoj neniam estos similaj, krom se iliaj ritaroj estas arbitre normigitaj de aŭtoritato.
La frua kristana kulto estis la plej efika, alloga kaj daŭra el ĉiuj ritaroj neniam konceptitaj aŭ imagitaj, sed multe el ĝia valoro estis detruita dum la scienca erao pro la detruo de multaj el ĝiaj originaj subkuŝantaj dogmoj. La kristana kulto estis sennervigita pro la perdo de multaj fundamentaj ideoj.
Antaŭe, vero rapide kreskis kaj libere etendiĝis kiam la kulto estis fleksiĝema kaj la simbolo ekspansiebla. Abunda vero kaj adaptebla kulto favorigis rapidan socian progreson. Sensignifa kulto malpurigas religion kiam ĝi provas anstataŭi filozofion kaj submeti racion; aŭtentika kulto kreskas.
Sendepende de la domaĝoj kaj handikapoj, ĉiu nova revelacio pri vero naskis novan kulton, kaj eĉ la reaserto de la religio de Jesuo devas disvolvi novan kaj edekvatan simbolismon. Modernulo devas trovi adekvatan simbolismon por siaj novaj kaj ekspansiantaj ideoj, idealoj kaj engaĝoj. Tiu plialtigita simbolo devas emani el viva religio, el spirita sperto. Kaj tiu pli alta simbolismo de pli alta civilizacio devas esti fondota sur la koncepto de la patreco de Dio, kaj esti signifoplena de la potenca idealo de la homa frateco.
La malnovaj kultoj estis tro egocentraj; la nova devas rezulti de diligenta amo. La nova kulto devas, kiel la malnovaj, kuraĝigi sentojn, kontentigi emociojn kaj promocii lojalecon, sed ĝi devas fari pli. Ĝi devas faciligi spiritan progreson, plialtigi kosmajn signifojn, pliigi moralajn valorojn, kuraĝigi sociajn disvolviĝojn kaj stimuli altan tipon de persona religia vivo. La nova kulto devas provizi plejsuperajn celojn de vivo samtempe tempaj kaj eternaj - sociaj kaj spiritaj.
Neniu kulto povas daŭri kaj kontribui al la progreso de socia civilizado kaj individua spirita plenumado se ĝi ne estas bazita sur la biologia, socioligia kaj religia signifo de la hejmo. Transvivanta kulto devas simboligi tion, kio estas permanenta ĉeeste de senĉesaj Ŝanĝoj; ĝi devas glorigi tion, kio unuigas la fluon de ĉiam Ŝanĝantaj sociaj metamorfozoj. ĝi devas agnoski verajn signifojn, ekzalti belajn rilatojn kaj glorogi la bonajn valorojn de reala nobleco..
Sed la granda malfacilaĵo por trovi novan kaj kontentigan simbolismon konsistas en la fakto, ke la modernaj homoj grupe aprobas la sciencan konduton, evitas superstiĉon kaj abomenas malklerecon, dum individue ili ĉiuj soifas pri mistero kaj respektegas la nekonataĵon. Neniu kulto povas postvivi krom se ĝi enkorpigas majstran misteron kaj ka Ŝas neatingeblan idealon. Krome, la nova simbolismo ne devas nur esti signifa por la grupo, li devas ankaŭ esti komprenita de la individuo. La fromoj de ĉiu utiligebla simbolismo devas esti tiuj, kiujn la individuo povas realigi per sia propra iniciativo, kaj de kiuj li povas ankaŭ ĝui kun siaj kunuloj. Se la nova kulto povus esti vigla prefere ol statika, samtempeĝi povus reale alporti valoran ion en la homara progreso, ambaŭ tempe kaj spirite.
Sed kulto - simbolismo de ritoj, sloganoj aŭ celoj - ne funkcios se ĝi estas tro kompleksa. Ĝi devas esti postulo de devotaĵo kaj respondo al la lojaleco. Ĉiu efika religio nepre disvolvas valoran simbolismon, kaj ĝiaj adeptoj bone farus malhelpi la kristaliĝadon de tia ritaro en paralizantaj, misformantaj kaj sufokaj stereotipaj ceremonioj, kiuj povas nur handikapi kaj prokrasti ĉiun socian, moralan kaj spiritan progreson. Neniu kulto povas postvivi se ĝi prokrastas moralan kreskadon kaj la,kas kuraĝigi la spiritan progreson. Kulto estas skeleta strukturo ĉirkaŭ kiu kreskas la vivanta kaj vigla korpo de persona spirita sperto - la vera religio.
[Prezentata de Brila Vesperstelo de Nebadon.]