Kajero 86084
La religia evoluo de la antaŭa kaj primitiva adoro ne dependas de la revelacio. La norma fonkcio de la homa menso sub la direktanta influo de la sesa kaj sepa mensaj asistantoj de la universe spirita elverŝo estas plene sufiĉa por sekurigi tian disvolviĝon.
La tutunua rereligia timo de la homo pri la naturaj fortoj grade fariĝis religia samtempe, kiel naturo fariĝis personigita, spiritigita kaj fine diigita en homa konscienco. Religio de primitiva tipo estis do natura biologia konsekvenco de la psikologia inerteco de evoluantaj bestaj mensoj post kiam tiaj mensoj estis unufoje atingintaj konceptojn pri la supernaturo
Marĝene de la natura impulso de adoro, frua evolua religio havis siajn originajn radikojn en homaj spertoj de hazardo - tiel-nomata Ŝanco, ordinaraj eventoj. Praulo estis ĉasadis por sin nutri. La rezultoj de lia ĉasado evidente variis, kaj tio donas certan originon al tiuj spetoj, kiujn homointerpretas kiel ŝanco kaj malŜanco. Malfeliĉo estis grava faktoro en la vivo de geviroj, kiuh konstante vivis ĉe la necerta limo de nefirma kaj malglata ekzisto.
La intelekte limigita horizonto de la sovaĝulo tiel koncentras la atenton sur hazardo, ke Ŝanco fariĝas konstanta faktoro en lia vivo. Unue Urantianoj luktis por ekzisti, ne por vivnormo; ili vivis danĝerajn vivojn, en kiuj hazardo ludis gravan rolon. La konstanta antaŭtimo pri nekonata kaj nevidebla katastrofo Ŝvebis supre de tiuj sivaĝuloj kiel nubo de malespero, kiu efike eklipsis ĉian plezuron; ili vivis en konstanta antaŭtimo fari ion, kiu povus alporti mal Ŝancon. La superstiĉaj sovaĝuloj ĉiam timis serion de feliĉa Ŝanco; ili rigardis tian bonan sorton kiel certan katastrofan signon.
Tiu ĉiam estanta antaŭtimo de mal Ŝanco estis paraliziga. Kial pene labori kaj rikolti mal Ŝancon - nenion inter Ŝanĝe de io - kiam oni povus malzorgi sin kaj renkonti Ŝancon - ion inter Ŝanĝe de nenio? Senpripensaj homoj forgesas Ŝancon - rigardantaj ĝin kiel rajtaĵon - sed ili dolore memoras mal Ŝancon.
Frua homo vivis en necerteco kaj en konstanta timo de hazardo - mal Ŝanco. Vivo estis ekscita ludo de hazardo; ekzisto estis veto. Ne mirindas ke parte civilizitaj homoj ankoraŭ kredas en Ŝanco kaj manifestas persistajn antaŭdispoziciojn por priveti. Primitiva homo alternis inter du potencaj interesoj: la pasio akiri ion inter Ŝange de nenio kaj la timo akiri nenion interŝanĝe de io. Kaj tiu ekzista veto estis la ĉefa intereso kaj la plejsupera fascino de la frua sovaĝa menso.
Pli poste bredistoj havis la samajn opiniojn pri hazardo kaj Ŝanco, dum ankoraŭ pli poste agrokulturistoj iĝis pi kaj pli konsciaj, ke la kultivadoj estis senpere influitaj per multaj aferoj, sur kiuj homo havis malmulte aŭ neniun kontrolon. La kamparano suferis pro sekeco, inundoj, hajlo, Ŝtormoj, insektoj kaj plantaj malsanoj kaj ankaŭ varmo kaj malvarmo. Kaj ĉar tiuj ĉiuj naturaj influoj mistuŝis individuan prosperon, ili estis rigarditaj kiel bona aŭ malbona Ŝanco.
Tiu nocio de hazardo kaj Ŝanco forte penetris la filozofion de ĉiuj malnovaj popoloj. Eĉ en freŝdataj tempoj, en la Salomona Saĝo estas dirita: Mi revenis kaj vidis ke la kuro ne estas por la rapidulo, nek la milito por la fortulo, nek la pano por la saĝulo, nek la riĉaĵoj por la inteligentuloj, nek la favoro por la lertuloj; sed destino kaj hazardo atingas ĉiujn ilin. Ĉar homo ne konas sian destinon; kiel fi Ŝoj kaptitaj en malfeliĉa reto, kaj kiel birdoj estas enkaptitaj, sammaniere estas la filoj de la homoj enkaptitaj en malbona situacio kiam ĝi subite enfalas sur ilin.
Anksieco estis natura stato de la sovaĝulo. Kiam homoj ekviktimas de ekscesa anksieco, ili estas simple returnantaj al la natura stato de siaj malproksimaj prauloj; kaj kiam anksieco fariĝas reale dolora, ĝi inhibicias aktivecon kaj nepre provokas evoluajn Ŝanĝojn kaj biologiajn adaptiĝadojn. Doloro kaj sufero estas esencaj por progresiva evoluo.
La lukto por vivi estas tiel peniga, ke iuj neevoluintaj triboj eĉ nun hurlas kaj lamentas pri ĉiu nova sunlevoĝo. Primitiva homo konstante petis, “Kiu turmentas min? kaj ne trovanta materian fonton je siaj mizeroj, li trovis klarigon per la spiritoj. Tiamaniere naskiĝis la religio de la timo pri mistero, la angoro pri la nevideblaĵo kaj la teruro pri la nekonataĵo. Natura timo tiel fariĝis faktoro en la lukto por ekzisti, unue kaŭze de hazardo, kaj sekve kaŭze demistero.
Primitiva menso estis logika sed entenis malmulte da ideoj povantaj esti inteligente asociitaj; la sovaĝa menso estis needukita, plene simplanima. Se evento sekvis alian, la sovaĝulo konsideris ilin kiel kialo kaj efiko. Kion civilizata homo konsideras kiel superstiĉon estis ĉe la sivaĝulo pura nescio. Homaro estis malrapida por kompreni, ke ne necese estas iu rilato inter intencoj kaj rezultoj. Homaj estaĵoj nur ekkompreni, ke la reagoj de ekzisto aperas inter agoj kaj ĝiaj konsekvencoj. La sovaĝulo klopodas por personigi ĉion, kio estas netuŝebla kaj abstrakta, kaj tiel estis personigitaj naturo kaj hazardo kiel fantomoj - spiritoj - kaj pli poste kiel dioj.
Homo nature tendencas kredi kion ili preferas por li, kion estas lian senperan aŭ peran intereso; persona intereso larĝe mallumas logikon. La diferenco inter la mensoj de sovaĝaj kaj civilizataj homoj estas pli afero de enteno ol de naturo, de grado ol de kvaleco.
Sed daŭrigi imputi la malfacilaĵojn de kompreno al supernaturaj kaŭzoj estas tute ne pigra kaj oportuna maniero eviti ĉiujn formojn de intelekta peniga laboro. Ŝanco estas simple termino eltrovita por kaŭi tion, kio estas neklarigebla en ĉiu erao de homa ekzisto; ĝi signas tiujn fenomenojn, de kiuj homoj nekapablas aŭ ne volas alpaŭi. Hazardo estas vorto kiu signifas, ke homo estas tro nescia aŭ tro pigra por determini la kaŭzojn. Homoj konsideras naturan eventon kiel akcidenton aŭmal Ŝancon nur kiam ili estas sen scivolo kaj imago, kiam la rasoj malhavas iniciativon kaj aventuremon. La esplorado de vivaj fenomenoj pli malpli baldaŭ detruas la homan kredon en hazardo, Ŝanco kaj tiel-nomataj akcidentoj, substituante al ili universon de leĝo kaj ordo, kie ĉiuj efikoj estas antaŭitaj de difinitaj kaŭzoj. Tiel la ekzista timo estas anstataŭita de la vivĝojo
La sovaĝulo rigardas la tutan naturon kiel vivantan, kiel posedatan de io. Civilizata homo ankoraŭ piedbatas kaj malbenas tiujn senvivajn objektojn, kiuj troviĝas sur sian vojon kaj lin Ŝokas. Prahomo neniam konsideris ion kiel akcidenta, sed ĉiam kiel intenca. Por prahomo la kampo de destino, la funkcio de Ŝanco, la mondo de la spiritoj estis tute tiel neorganizitaj kaj nekoheraj kiel estis la prasocio. Ŝanco estis rigardita kiel la kurioza kaj kaprica reago de mondo de spiritoj; pli poste kiel la humoro de dioj.
Sed ĉiuj religioj disvoviĝis ne de animismo. Aliaj konceptoj pri supernatura estis samtempaj de animismo, kaj tiuj kredoj ankaŭ konduktis al adoro. Naturalismo ne estas religio - ĝi naskiĝis de religio.
Morto estis la plejsupera Ŝoko por evoluanta homo, la plej perpleksiga kombinado de hazardo kaj mistero. Ne la sankteco de vivo sed la Ŝoko de morto inspiris la timon kaj tiel efike kuraĝigis religion. Ĉe la sovaĝaj popoloj morto estis ordinare kaŭzita de violento, tiel ke natura morto fariĝis pli kaj pli mistera. Morto kiel natura kaj atendita fino de vivo ne estis klara en la konscienco de pripmitivaj popoloj, kaj eraoj kaj eraoj estis necesaj por ke homo komprenu ĝian neeviteblecon.
Frue homo akceptis vivon kiel fakton, dum li rigardis morton kiel specon de puno. Ĉiuj rasoj havas siajn legendojn pri homoj, kiuj ne estas mortintaj, vestiĝaj tradicioj de la frua konduto kontraŭ la morto. Jam ekzistis en la homa menso la nebula koncepto pri malpreciza kaj neorganizata mondo de spiritoj, kampo de kie devenis ĉio kio estas neklarigebla en homa vivo, la morto estanta aldonita al tiu longa listo de neklarigitaj fenomenoj.
Ĉia homa malsano kaj natura morto estis unue konsideritaj kiel kaŭzitaj de influo de spiritoj. Eĉ hodiaŭ iuj civilizataj rasoj rigardas malsanon kiel produktitaj de “la malamiko” kaj dependas de religiaj ceremonioj por provoki resanigon. Pli freŝdataj kaj pli kompleksaj sistemoj de teologio ankoraŭ imputas la morton al la ago de la mondo de la spiritoj, kaj kondutis al doktrinoj kiel la origina peko kaj la defalo de la homo.
Estis la kompreno de sia senpotenceco fronte al la potencaj fortoj de la naturo kaj la agnosko pri la homa malforto antaŭ la afliktoj de malsano kaj morto, kiuj instigis la sovaĝulon serĉi helpon en la supermateria mondo, kiun li svage prezentis al si kiel la fonto de tiuj misteraj sorto Ŝanĝoj de vivo.
La koncepto pri supermateria fazo de mortemula personeco naskiĝis de la nesciada kaj pure akcidenta asocio de la ĉiutagaj eventoj, kun krome la sonĝo pri fantomoj. La simultana sonĝo pri mortinta ĉefo de pluraj anoj de lia tribo Ŝajnis konsistigi konvinkan evidencon, ke la maljuna ĉefo estis reale reveninta en ia ajn formo. Tio estis tute reala por la sovaĝulo, kiu vekiĝanta de tiaj sonĝoj estis trasorbita de Ŝvito, tremis kaj hurlis.
La sonĝa origino de la kredo en estonta ekzisto klarigas la tendencon ĉiam imagi nevideblajn objektojn en la terminoj de videblaj objektoj. Kaj baldaŭ tiu nova koncepto de estonta vivo kiel sonĝita fantomo fariĝis efika antidoto kontraŭ la promorta timo asociita al la biologia instinkto de memantaŭgardo.
Prahomo estis ankaŭ okupegita pro sia spirado, speciale en malvarmaj klimatoj, kie ĝi aperis kiel vaporeto dum la elspiro. La vivblovo estis rigardita kiel la sola fenomeno, kiu diferencigis la vivon kaj la morton. Li sciis la blovo povis forlasi la korpon, kaj liaj sonĝoj, dum kiuj li plenumis ĉiajn specojn de strangaj agoj, konvinkis lin, ke estis nemateria io en la homa korpo. La plej primitiva ideo pri la homa animo, la fantomo, devenis de la idea sistemo pri la sonĝoj ligitaj al la spirado.
Baldaŭ la sovaĝulo konceptis sin kiel duobla - korpo kaj blovo. La blovo sen la korpo samvaloras kiel spirito, fantomo. Kvankam ilia origino estis homa, fantomoj aŭ spiritoj estis konsideritaj kiel superhomaj. Kaj tiu kredo en la ekzisto de elkorpiĝintaj spiritoj Ŝajnis klarigi la aperon de nekutimaj, eksterorinaraj, maloftaj kaj neklarigeblaj eventoj.
La primitiva doktrino pri la transvivo post la morto ne estis necese kredo en senmorteco. Estaĵoj ne scipovantaj kalkuli transe de dudek malfacile povis koncepti senfinecon kaj eternecon; ili prefere pensis ripetiĝantajn enkarniĝojn.
La oranĝa raso sin speciale fordonis al la kredo en animmigrado kaj reenkarniĝo. Tiu ideo de enkorpiĝo devenis de la observado de hereda kaj tipa simileco inter idaro kaj prauloj. La kutimo doni al infanoj la nomon de geavoj kaj aliaj prauloj estis kaŭzita de la kredo en reenkarniĝo. Iuj pli freŝdataj rasoj kredis, ke homo mortis de tri ĝis sep fojoj. Tiu kredo (restaĵo de instruoj de Adamo pri la domegaj mondoj), kaj multaj aliaj vestiĝoj de revelaciita religio, povas esti trovitaj inter la krome absurdaj doktrinoj de dudekjarcentaj barbaroj.
Prahomo nutris neniun ideon pri infero aŭ estonta puno. La sovaĝulo konsideris la estontan vivon kiel similan al tiu-ĉi, escepte mal Ŝanco. Pli poste, estis konceptita destino por bonaj fantomoj kaj malbonaj fantomoj -ĉielo kaj infero. Sed ĉar multaj primitivaj rasoj kredis, ke homo eniris la sekvantan vivon kiel li estis en en tiu ĉi, ili ne Ŝatis la ideon maljuniĝi kaj kadukiĝi. La maljunuloj multe preferis esti mortigitaj antaŭ ol iĝi tro kriplaj.
Preskaŭ ĉiu grupo havis diferencan ideon pri la destino de la fatoma animo. La Grekoj opiniis, ke malfortaj homoj havis malfortajn animojn; tiel ili inventis Hadeson kiel taŭgan lokon por ricevi tiajn anemiajn animojn; tiuj malfortikaj specimenoj estis ankaŭ supozitaj havi pli mallongajn ombrojn.La fruaj Andidoj pensis iliaj fantomoj reiris al la prapatraj naskiĝlandoj. La Ĉinoj ka Egiptoj iam kredis, animo kaj korpo restis kune. Inter la Egiptoj tio kondukis al la diligente konstrui tombojn kaj strebi korpojn konservi. Eĉ modernaj popoloj serĉas eviti la postmortan putron. La Hebreoj konceptis, ke fantoma sozio de la individuo malsupreniris al Ŝeolo kaj ne povis reveni en la landon de vivantoj. Il faris tiun gravan progreson en la doktrino de la evoluo de la animo.
La nemateria parto de homo estis diverse nomita fantomo, spirito, ombro, apero kaj pli freŝdate animo. En la homa sonĝo la animo estis la sozio; ĝi estis ekzakte kiel la mortinto mem, sed ĝi ne estis tuŝosente respondema. La kredo en la sonĝaj sozioj rekte kondukis al la nocio laŭ kiu ĉiuj senvivaj kaj vivaj aferoj havis animojn kiel homo. Tiu koncepto tendencis longtempe daŭrigi la kredojn en la naturaj spiritoj; la Eskimoj ankoraŭ konceptas, ke ĉiu aĵo en la naturo havas spiriton.
La fantoma animo povis esti aŭdita kaj vidita, sed ne tuŝita. Grade la sonĝa vivo de la raso tiamaniere disvolviĝis kaj pligrandigis la aktivecojn de tiu evoluanta mondo de spiritoj tiel, ke morto estis fine konsiderita kiel “eligi sian animon.” Ĉiuj pratriboj, escepte tiuj malmulte pli evoluintaj ol bestoj, estis disvolvintaj koncepton pri la animo. Samtempe, kiel progresas la civilizado, tiuj superstiĉaj konceptoj pri la animo estas detruitaj, kaj homo komplete dependas de la revelacio kaj persona religia sperto por sia nova ideo pri la animo kiel kuna kreado de la mortemula menso konanta Dion kaj ĝia enloĝanta dia spirito, la Pansa Ĝustiganto.
Fruaj mortemuloj kutime mankis diferencigi la konceptojn pri enloĝanta spirito kaj animo de evolua naturo. La sovaĝulo estis multe embarasita pri la fantoma animo, aŭ naskita en la korpo, aŭ eksterna aganto posedanta korpon. La neĉeesto de rezonata penso en la ĉeesto de perplekseco klarigas la krudajn nekoherecojn de la sovaĝa vidpunkto pri animoj, fantomoj kaj spiritoj.
Oni opiniis ke la animo estis kunligita al la korpo kiel la parfumo al la floro. La prahomoj pensis la animo povis forlasi la korpon laŭ diversaj manieroj, kiel en:
1. Provizora kaj transira sveno.
2. Dormo, natura sonĝo.
3. Komato kaj senkonsciiĝo asociita kun malsano kaj akcidento.
4. Morto, definitiva foriro.
La sovaĝulo konsideris ternon kiel abortitan provon de la animo por eliri el la korpo. Nedormanta kaj singardemanta la korpo kapablis malhelpi la fuĝan provon de la animo. Pli poste, terno ĉiam estis akompanita de iu ajn religia esprimo tia, kia “Dio benu vin.”
Frue en la evoluo dormo estis konsiderita kiel pruvanta, ke la fantoma animo povis forestiĝi el la korpo, kaj oni kredis, ke ĝi povis esti revokita dirante aŭ kriante la dormantan nomon. Laŭ aliaj formoj de nekonscio la animo estis opiniita pli malproksima, provanta eble eviti la tujokazontan morton. Sonĝoj estis rigarditaj kiel spertoj de la animo dum ĝi estis provizore for de la korpo. La sovaĝulo kredas siajn sonĝojn tiel realajn ol iun ajn parton de sia maldorma sperto.La prahomoj kutimiĝis progresive veki la dormantojn, por ke la animo povu havi la tempon por rekorpeniri.
Dum la tutaj eraoj homoj havis respektan timegon antaŭ la apero de la nokto, kaj la Hebreoj ne estis escepto. Ili vere kredis, Dio parolis al ili en siajn sonĝoj, malgraŭ la ordonoj de Moseo kontraŭ tiu ideo. Kaj Moseo pravis, ĉar la ordinaraj sonĝoj ne estas la metodoj uzitaj de la personecoj de la spirita mondo kiam ili serĉas komuniki kun materiaj estaĵoj.
La malnovuloj kredis, la animoj povis eniri bestojn aŭ eĉ senvivajn objektojn. Tiu besta identigo kulminis en la ideoj pri lupfantomo. Persono povis tage esti civitano respektanta la leĝon, sed kiam li ekdormis, lia animo povis eniri lupon aŭ iun ajn alian beston por vagi serĉe de noktaj damaĝoj.
Prahomoj opiniis, la animo estis asociita al la spirado, ĝiaj kvalitoj povis esti transdonitaj aŭ translokitaj de ĝi. La brava ĉefo surblovis la novnaskiton por enblovi en li kuraĝon. Inter fruaj Kristanoj la ceremonio de la disdonacanta Sankta Spirito estis akompanita de blovo sur la kandidatoj. Diris la psalmisto: “Per la Sinjora Vorto estis faritaj la ĉieloj, kaj ĉiuj iliaj armeoj per la blovo de lia bu Ŝo.” Longtempe daŭris la kutimo por la unuenaskita filo provi kapti la lastan blovon de sia mortiĝanta patro.
Pli poste estis timita kaj respektegita la ombro samkiale la spirado. La reflekto de si mem en la akvo estis ankaŭ iafoje konsiderita kiel pruvo pri la duobla mio, kaj speguloj estis per superstiĉa timo rigarditaj. Eĉ nun la multaj civilizataj personoj turnas la spegulon kontraŭ la muro okaze de morto. Iuj neevoluintaj triboj ankoraŭ kredas, ke la produkto de fotografaĵoj, desegnoj, modeloj aŭ bildoj forigas ĉiun aŭ parton de la animo el la korpo, pro tio ili estas malpermesitaj.
Ĝenerale la animo estis identigita al la spirblovo, sed diversaj popoloj ankaŭ ĝin lokalizis en la kapo, la hararo, la koro, la hepato, la sango, la graso. La “krianta Abela sango de la tero” esprimoplenas la iaman kredon en la ĉeesto de la fantomo en la sango. La Semidoj instruis, ke la animo restadis en la korpa graso, kaj ĉe multaj el ili manĝi bestan grason tabuis. Ĉasi aŭ skalpi kapojn estis metodoj por kapti malamikan animon.Fre Ŝdate la okuloj estis konsideritaj kiel fenestroj de la animo.
Tiuj kiuj aprobis la doktrinon pri tri aŭ kvar animoj kredis, ke la perdo de unu signifis embarason, du malsanon, tri morton.Unu animo vivis en la spirado, unu en la kapo, unu en la hararo, unu en la koro. Rekomendis la malsanojn promeni en la libera aero en la espero rekapti siajn vagajn animojn. La plej grandaj el la sorĉistoj estis supozataj anstataŭigi la malsanan animon de malsana persono per unu nova, la “nova naskiĝo.”
La infanoj de Badonan disvolvis kredon en du animoj, la spirado kaj la ombro. La fruaj nodidaj rasoj konsideris homon kiel estantan du personoj, animo kaj korpo. Tiu filozofio pri la homa ekzisto pli poste reflektiĝis en la greka vipunkto. La Grekoj mem kredis en tri animoj; la vegeta restadis en la stomako, la besta en la koro, la intelekta en la kapo. La Eskimoj kredas, homo havas tri partojn, korpon, animon kaj nomon.
Homo heredis de natura ĉirkaŭo, akiris socian medion, kaj imagis fantoman medion. La Ŝtato estas homa reago al sia natura ĉirkaŭo, la hejmo al sia socia medio, la eklezio al sia iluzia fantoma medio.
Fruege en la homara historio la kredo pri realaĵoj de la imaga mondo da fantomoj kaj spiritoj fariĝis universala, kaj tiu nove imagita mondo da spiritoj fariĝis povo en primitiva socio. La mensa kaj morala vivo de la tuta homaro estis por ĉiam modifita pro la apero de tiu nova faktoro en la homaj pensoj kaj agoj.
Sur tiu grava premiso de iluzio kaj nescio, homaj timoj akumulis ĉiujn postajn superstiĉojn kaj religiojn de primitivaj popoloj. Tio estis la sola religio de la homo ĝis la revelacia epoko, kaj hodiaŭ multal el la mondaj rasoj havas nur tiun krudan evoluan religion.
Samtempe kiel progresas la evoluo, Ŝanco asociiĝas kun bonaj spiritoj kaj mal Ŝanco kun malbonaj spiritoj. La embaraso pri deviga adaptiĝado al Ŝanĝantamedio estis rigardita kiel mal Ŝanco, la malplaĉo de la fantomoj spiritoj. Primitiva homo malrapide ellaboris religion de sia denaska adora bezono kaj sia miskonceptado pri hazardo. Civilizata homo iniciatas sistemoj de garantio por transpasi tiuj hazardajn cirkonstancojn; moderna scienco prezentas aktuarion kun liaj matematikaj kalkuloj anstataŭ fiktivaj spiritoj kaj kapricaj dioj.
Ĉiu estinta generacio ridetas antaŭ la stultaj superstiĉoj de siaj prauloj, dum ĝi daŭrigas konservi tiujn erarojn de penso kaj adoro, kiuj donos motivon ridi al la pli klera posteularo.
Sed fine la menso de la primitivulo estis okupata kun pensoj, kiuj transcendis ĉiujn siajn esence proprajn impulsojn; fine homo estis disvolvonta vivarton fondatan sur pli alta io ol respondo al materiaj stimuloj. La komencoj de politiko de primitiva filozofia vivo manifestiĝis. Supernatura normo de vivo estis aperonta, ĉar se la spirito fantomo kolere mal Ŝancigas kaj plezure Ŝancigas, tiam devas la homa konduto esti konsekvence reglamentita. La koncepto pri bono kaj malbono fine disvolviĝis; kaj ĉio tio ĉi longtempe antaŭ la epoko de iu ajn revelacio sur tero.
Kun la ekapero de tiuj konceptoj, komenciĝis la daŭra kaj vana lukto por kvietigi la ĉiam malkontentajn spiritojn, la servutan sklavecon kontraŭ evolua religia timo, tiun gravan mal Ŝparadon de homa peno por tomboj, temploj, oferdonoj kaj klerikaroj. Tio estis terura kaj timiga pagenda prezo, sed tio indis ĉiun tiun koston, ĉar homo dank’al tio akiris naturan konsciencon pri relativaj bono kaj malbono; homa etiko estis naskita!
La sovaĝulo sentis la sekuran bezonon, kaj do volonte pagis siajn premajn aseku- ropagojn de timo, superstiĉo, antaŭtimo kaj klerikaraj donacoj por sia magika asekuro- poliso kontraŭ la mal Ŝanco. Primitiva religio estis simple la pago de asekuropagoj kontraŭ la danĝeroj de la arbaroj; civilizulo pagas materiajn asekuropagojn kontraŭ la industriaj akcidentoj kaj la postuloj de modernaj vivmanieroj.
Moderna socio deprenas la asekurajn aferojn de la fako de klerikaro kaj religio por ilin investi en la ekonomian fakon. Religio pli kaj pli zorgas pri la asekuro pri vivo post la morto. Modernaj homoj, almenaŭ tiuj kiuj pripensas, ne pli longe pagas multekostajn asekuropagojn por kontroli Ŝancon. Religio malrapide leviĝas al pli altaj niveloj de filozofio kontraste kun ĝia antaŭa funkcio kiel asekurosistemo kontraŭ mal Ŝanco.
Tamen tiuj malnovaj ideoj pri religio malhelpis, ke homoj iĝus fatalistaj kaj malespere pesimistaj; ili kredis malpleje povi fari ion por influi la destinon. La tima religio pri fantomoj komprenigis la homojn, ke ili devas reglamenti sian konduton, ke ekzistas supermateria mondo kontrolanta la homan destinon.
La modernaj civilizitaj rasoj ĝuste nun eliras el la timo kontraŭ la fantomoj kiel klarigo pri la Ŝanco kaj la ordinaras malegalecoj de la ekzisto. Homaro ekemancipiĝas el la submetiĝo al la klarigo de la mal Ŝanco per la fantomoj-spiritoj. Homoj forlasas la eraran doktrinon pri spirito kiel kialo de la sorto Ŝanĝoj en la vivo, sed ili montras mirigan volon akcepti preskaŭ tiel falsan instruon, kiu instigas ilin atribui ĉiujn homajn neegalecojn al politika mabone adaptita, socia maljusteco kajindustria konkurenco. Sed nova leĝaro, kreskanta filantropio kaj pli efika industria reorganizado, kiel ajn bonaj estas ili en si mem, ne rebonigos la faktojn de naskiĝo kaj la akcidentojn de la vivo. Nur la kompreno pri la faktoj kaj la prudenta manipulado de la naturaj leĝoj kapabligas la homojn akiri kion ili deziras kaj eviti kion ili ne deziras. Nur scienca scio kondukanta al scienca ago estas antidoto kontraŭ la tiel nomataj akcidentaj malbonoj.
Industrio, milito, sklaveco kaj civila regado aperis kiel respondo al la socia evoluo de la homo en lia natura medio; same religio aperis kiel respondo al la iluzia medio imaga mondo de fantomoj. Religio estis evolua disvolviĝo de memantaŭgardo, kaj ĝi produktis efikon, kvankam ĝi estis origine erara en sia konceptado kaj tute nelogika.
Per la potenca kaj danĝera forto de falsa timo, la primitiva religio preparis la terenon de la homa menso por la origine supernatura disdonaco de autentika spirita forto, la Pensa Ĝustiganto. De tiam la diaj Ĝustigantoj ĉiam strebas al la transmutacieco de la Dia timo en Dia amo. Evoluo povas esti malrapida, sed ĝi estas nepre efika.
[Prezentata de Vesperstelo de Nebadon.]