Kajero 85084
Primitiva religio havis biologian originon, naturan evoluan disvolviĝon, krom moralaj asocioj kaj ekster ĉiuj spiritaj influoj. La superaj bestoj havas timojn sed neniun iluzion, konsekvence neniun religion. Homo kreas siajn primitivajn religiojn de siaj timoj kaj per siaj iluzioj.
En la evoluo de la homa specio, adoro en siaj primitivaj evidentigoj aperas antaŭ ol la homa menso kapablas formuli la plej kompleksajn konceptojn pri vivo sur tero kaj en la ĉielo, kiuj meritas esti nomitaj kiel religio. La naturo de la fruaj religioj estis plene intelekta kaj tute fondita sur asociaj cirkonstancoj. La adoraj objektoj estis komplete sugestaj; ili konsistis en aĵoj de la naturo, kiuj estis atingeblaj aŭ okupis gravan lokon en la ordinara sperto de la naivaj primitivaj Urantianoj.
Kiam religio estis evoluinta transe de la natura adoro, ĝi akiris radikojn de spirita origino, sed tamen ĉiam estis kondiĉita pro la socia medio. samtempe, kiel adoro disvolviĝis, homaj konceptoj antaŭvidis labordividon en la supermortemula mondo; estis naturaj spiritoj por lagoj, arboj, akvofaloj, regno kaj centoj da aliaj ordinaraj fenomenoj de la tero.
Ĉiam estis momento kiam mortemulo adoris ion sur la tersurfaco, inkluzivante lin mem. Li estas ankaŭ adorinta ĉiun aĵon, kiun oni povas imagi en la ĉielo kaj sub la tersurfaco. Prahomo timis ĉiujn avedentigojn de povo; li adoris ĉiun naturan fenomenon, kiun li ne komprenis. La observado de la potencaj fortoj de la naturo tiaj, kiaj Ŝtormoj, inundoj, tertremoj, terenglitadoj, vulkanoj, fajro, varmo kaj malvarmo grande impresis la plilarĝiĝantan menson de la homo. La neklarigebla ankoraŭ hodiaŭ estas deklarita “Dia ago” kaj “misteraj disdonoj de providenco.”
La unua objekto adorita de la evoluanta homo estis Ŝtono. Hodiaŭ la gento Kateri de suda Hindio adoras Ŝtonon, kiel ankaŭ multnombraj triboj en norda Hindio. Jakobo dormis sur Ŝtono ĉar li kultis ĝin; eĉ li unktis ĝin; Raĥel ka Ŝis plurajn Ŝtonojn en sia tendo.
Ŝtonoj unue impresis homon kiel eksterordinaraj aferoj, kaŭze de la maniero laŭ kiu ili subite aperis sur la surfacon de kultivita kampo aŭ paŝtejo. Homoj ne prenis en kalkulon erozion aŭ la rezultojn de la grunda returniĝo. Ŝtonoj ankaŭ grande impresis fruajn gentojn kaŭze de siaj oftaj similecoj kun bestoj. La atento de civiligita homo estas altirita pro nombraj Ŝtoaj formacioj en la montoj, kiuj similas al bestaj kaj eĉ homaj kapoj. Sed la plej profunda influo estis uzita de meteor Ŝtonoj, de kiuj la prahomoj vidis la majestan flamadont trapasantan la atmosferon. La falstelo estis timinda por frua homo, kaj li facile kredis, ke tiaj brilaj trenaĵoj markis la transiron despirito survoje al tero. Ne mirindas homoj estis alkondukitaj adori tiajn fenomenojn, precipe poste kiam ili eltrovis la meteor Ŝtonojn. Kaj tio alkondukis ilin respektegi ĉiujn aliajn Ŝtonojn. En Bengalo multaj geuloj adoras meteor Ŝtonon, kiu falis sur teron en 1880 p.K..
Ĉiuj fruegaj klanoj kaj triboj havis siajn sakralajn Ŝtonojn, kaj multaj modernaj popoloj montras iun respektegon por iuj Ŝtonaj tipoj - siaj juveloj. Grupo da kvin Ŝtonoj estis respektigita en Hindio; en Grekio temis pri ensemblo da tridek; inter la ruĝaj homoj kutime temis pri cirklo da s tonoj. La Romanoj ĉiam ĵetis Ŝtonon en la aeron por invoki Jupiteron. En Hindio eĉ hodiaŭ Ŝtono povas esti uzita kiel pruvaĵo. En iuj regionoj Ŝtono povas esti laŭleĝe uzita kiel talismano, kaj pere de ĝia prestiĝo ofendinto povas esti vokita antaŭ tribunalon. Sed simplaj mortemuloj ne ĉiam identigas Diaĵon kiel objekton de respekta ceremonio. Tiaj fetiĉoj estas plej ofte simple simboloj de la reala objekto de adoro.
La prahomoj havis specialan konsideron kontraŭ truoj en Ŝtonoj. Tiaj porozaj Ŝtonoj estis supozataj esti escepte efikaj por resanigi malsanojn. Oni ne boris la orelojn por al ili pendigi Ŝtonojn, sed oni lokis Ŝtonojn internen de la oreloj por ilin konservi malfermataj. Eĉ hodiaŭ superstiĉaj personoj faras truojn en moneroj. En Afriko la enlandanoj multe pribruis pri siaj fetiĉaj Ŝtonoj. Fakte, ĉe ĉiuj neevoluintaj triboj kaj gentoj la Ŝtonoj ankoraŭ estas tenitaj en superstiĉa respektego. Ankoraŭ nun Ŝtonoj estas monfskale respektegitaj. La tombo Ŝtonoj estas postvivanta simbolo de bildoj kaj idoloj, kiuj estis skulptitaj en Ŝtono rilate al kredoj pri fantomoj kaj spiritoj de mortitaj kompanoj.
Monteta adoro sekvis Ŝtona adoro, kaj la unuaj montetoj respektegitaj estis grandaj Ŝtonaj formacioj. Baldaŭ la kutimo estis kredi, ke la dioj loĝis sur montojn, kaj kaŭze de tiu plua kialo, oni adoris la altajn montojn. kiel pasis la tempo, iuj montoj estis asociitaj al iuj dioj, kaj konsekvence fariĝis sanktejoj. La nesciantaj kaj superstiĉaj aborigenoj kredis ke grotoj kondukis al la subtera mondo de malbonaj spiritoj kaj demonoj, dum kontraste la montoj estis pli poste identigitaj al evoluintaj konceptoj de bonaj spiritoj kaj dioj.
Unue oni timis plantojn, sekve oni adoris ilin kaŭze de la ebriitaj liqvoroj kiuj estis eltiritaj el ili. Prahomo kredis ke ebrieco diigis. Tia sperto estis supozata esti nekutima kaj sakrala afero. Eĉ hodiaŭ alkoholoj estas konataj kiel “spiritaĵoj.”
Prahomo timemege kaj superstiĉe observadis la grajnan ĝermadon. La apostolo Paŭlo ne estis la unua eltiri profundajn spiritajn instruojn el la grajna ĝermado, kaj fondi sur ilin religiajn kredojn.
Oni trovas la kultoj de arba adoro ĉe la plej malnovaj religiaj grupoj. Ĉiuj fruaj edziĝos okazis sub la arboj, kaj kiam virino deziris infanojn, oni povis iafoje trovi Ŝin en la arbaro korinkline brakumantan fortikan kverkon. Multaj plantoj kaj arboj estis kultaditaj kaŭze de siaj realaj aŭ imagaj kuracaj povoj. Sovaĝulo kredis, ke ĉiuj kemiaj efektoj estis kaŭzitaj de la rekta aktiveco de supernaturaj fortoj.
Ideoj pri la arbaj spiritoj grande variis laŭ la diferencaj triboj kaj rasoj. Iuj arboj estis loĝataj de favoraj spiritoj; aliaj estis rifuĝejo de trompaj kaj kruelaj. La Finlandanoj kredis ke la plejmulto da arboj estis loĝataj de favoraj spiritoj. La Svisoj longtempe malfidis arbojn, kredantaj ili entenis ruzajn spiritojn. La loĝantaro de Hindio kaj orienta Rusio rigardis la arbajn spiritojn kiel kruelajn. Patagonianojankoraŭ adoras arbojn kiel la fruaj Semidoj. Logtempe post kiam la Hebroj estis ĉesintaj adori arbojn, ili daŭrigis respektegi iliajn diversajn diaĵojn en la boskoj. Krom en Ĉinio, iam ekzistis universala kulto pri la vivarbo.
La kredo laŭ kiu oni povas trovi akvon aŭ multvalorajn metalojn sub la tersurfaco pere de divenvergo estas la restaĵo el la malnova kulto al arboj. La Glitmasto, la Kristarbo kaj la superstiĉa praktiko tuŝi lignon ĉiamigas iujn el la malnovaj kutimoj de arba adoro kaj plej freŝdataj arbaj kultoj.
Multaj el tiuj plej fruaj formoj de respektego al la naturo miksiĝis kun la pli postaj teknikoj de adoro, sed la plej primitivaj el la tipoj de adoro aktivigitaj de la mensa asistanto funkciis longtempe antaŭ ol la religia nove naskiĝanta naturo de la homaro fariĝis facile respondema per la stimulado de spiritaj influoj.
Prahomo havis apartan kaj akikan senton al la superaj bestoj. Liaj prapatroj estis vivintaj kaj eĉ sekskuniĝintaj kun ili. En suda Azio oni frue kredis, ke la homaj animoj revenas sur teron en besta formo. Tiu kredo estis postrestaĵo de la ankoraŭ pli frua praktiko de adoro al bestoj.
Fruaj homoj respektegis la bestojn pro ilia povo kaj ilia ruzeco. Ili opiniis la fajna flaro kaj la akra vidpovo de iuj kreitaĵoj indikis spiritan direktivon. Ĉiuj bestoj estis adoritaj de unu raso aŭ alia iun tagon aŭ alia. Inter tiaj objektoj de adoro, iuj estis konsideritaj kiel duonhomaj kaj duonbestaj, ekzemple centaŭroj kaj sirenoj.
La Hebreoj adoris serpentojn ĝis la epoko de la reĝo Hezekias, kaj la Hindoj ankoraŭ konservas amikajn rilatojn kun siaj domserpentoj. La adoro al la drako de la Ĉinoj estas postvivo de la serpentaj kultoj. La serpenta prudento estis simbolo de greka medicino kaj estas ankoraŭ uzata kiel emblemo de modernaj kuracistoj. La arto fascini serpentojn estis transdonita de la epoko de la Ŝamaninoj kiuj praktikis la aman kulton de la serpentoj; Ili estis ĉiutage morditaj de la serpentoj, kaj tial ili estis imunigitaj kontraŭ veneno, kaj sekve fariĝis aŭtentikaj toksiĝemulinoj ne povantaj plu abstini tiun venenon.
La adoro al insektoj kaj aliaj bestoj devenis de pli posta miskompreno pri la ora regulo - Faru al aliuloj (ĉiu ajn vivoformo) tion, kion vi volus esti farita al vi. La prahomoj iam kredis, ke ĉiuj ventoj estis produktitaj per la flugiloj de la birdoj, kaj konsekvence ili timis kaj adoris ĉiujn flugilhavajn kreitaĵojn. La unuaj Nordanoj opiniis, ke eklipsoj estis kaŭzitaj de lupo, kiu voris porcion de la suno aŭ luno. La Hindoj ofte montras Vi Ŝnuon kun ĉevala kapo. Multfoje besta simbolo reprezentas forgesatan diaĵon aŭ malaperatan kulton. Frue en la evolua religio la Ŝafido fariĝis la tipe buĉada besto kaj la kolombo la simbolo de paco kaj amo.
En religio, simbolismo povas estis aŭ bona aŭ malbona en la ekzakta mezuro laŭ kiu la simbolo anstataŭas aŭ ne la ideon de origina adoro. Kaj simbolismo ne devas esti konfuzita kun senpera idolkulto en kiu la materia objekto estas rekta kaj efektive adorita.
Homaro adoris teron, aeron, akvon kaj fajron. La primitivaj rasoj respektegis fontojn kaj adoris riverojn. Eĉ nun en Mongolio prosperas influanta kulto de rivero. En Babilono bapto fariĝis religia ceremonio, ka la Grekoj praktikis la ĉiujaran ritan banon. Facilis por la prahomo imagi ke la spiritoj loĝis en la bolantaj kaj Ŝprucaj fontoj, en la kurantaj riveroj kaj en la impetegaj torentoj. Tiuj simplaj homoj, kiuj kredis la movantaj akvoj animitaj de la spiritoj kaj per ilia supernatura povo, estis vigle impresitaj. Kelkafoje Okazis, ke helpo estis rifuzita al iu kiu dronis pro timo ofendi iu ajn diaĵon de la rivero.
Multnombraj faktoroj kaj eventoj funkciis por stimuli la religion de diferencaj popoloj en diversaj epokoj. En Hindio, multaj triboj ankoraŭ adoras ĉielarkon. En Hindio kaj Afriko la ĉielarko estas konsiderita kiel giganta ĉiela serpento; Hebreoj kaj Kristanoj konsideras ĝin kiel “la promesan arkon.” Same, influoj rigarditaj kiel bondonaj en unu iu parto de la mondo povas esti konsideritaj kiel malbondonaj en aliaj regionoj. La vento el oriento estas diaĵo en Sud-Ameriko, ĉar ĝi alportas pluvon; en Hindio ĝi estas demono, ĉar ĝi alportas polvon kaj kaŭzas sekecon. La malnovaj Beduenoj kredis ke spirito de la naturo produktis la kirloventojn de sablo, kaj eĉ en la Mosea epoko la kredo pri naturaj spiritoj estis sufiĉe forta por sekurigi ilian ĉiamigon en hebrea teologio prianĝeloj de fajro, akvo kaj aero.
Nuboj, pluvo kaj hajlo ĉiuj estis timitaj kaj adoritaj de multnombraj primitivaj triboj kaj per multaj el la fruaj kultoj al la naturo. Vento Ŝtormoj kun tondroj kaj fulmoj timigis fruan homon. Li estis tiel impresita pro tiuj elementaj perturboj, ke li rigardis tondron kiel la voĉon de kolerigita diaĵo. la adoro al fajro kaj la timo al la fulmoj estis ligitaj kaj tre oftaj inter multaj fruaj grupoj.
Fajro estis intermiksita kun magio en la mensoj de primitivaj timegitaj mortemuloj. Magia adepto frapante memoros unun pozitivan kaj Ŝancan rezulton en la praktiko de siaj magiaj formuloj, sed li maldiligente forgesos didekon da negativaj rezultoj, kompletaj malsukcesoj. La profunda respekto al la fajro kulminis en Persio, kie ĝi longe persistis. Iuj triboj adoris fajron kiel diaĵo mem, aliaj respektigis ĝin kiel la flagra simbolo de la puriga kaj liberiga spirito de siaj respektigitaj diaĵoj. Virgaj vestaloj estis devigitaj konstante subteni la sanktajn fajrojn, kaj en la dudeka jarcento kandeloj ankoraŭ bruliĝas kiel parto de la ritaro de multaj diservoj.
La adoro al rokoj, montetoj, arboj kaj bestoj nature Ŝanĝiĝis en timema respektego al la elementoj kaj la diigo de la suno, luno kaj steloj. En Hindio kaj aliloke la steloj estis konsideritaj kiel la glorigitaj animoj de gravaj homoj, kiuj estis forlasintaj la vivon en la karno. La Kaldeanoj, kultistoj al la steloj, sin konsideris esti la infanoj de la ĉielo-patro kaj la tero-patrino.
Adoro al la luno antaŭis adoron al la suno. La respektego al la luno kulminis dum la ĉasada periodo, kaj adoro al la suno fariĝis la ĉefa religia ceremonio de la postaj agrokulturaj epokoj. Adoro al la suno unue profunde enredikiĝis en Hindio, kaj tie ĝi plejlonge daŭris. En Persio la respektego al la suno naskis la postan Mitraan kulton. Inter multaj popoloj la suno estis konsiderita kiel la praulo de siaj reĝoj. La Kaldeanoj situigis la sunon en la centron de “la sep cirkloj de la universoj.” Pli postaj civilizacioj honoris la sunon donante ĝian nomon al la unua tago de la semajno.
La dio-suno estis supozata esti la mistika patro de la destinaj filoj, naskitaj de virgulinoj, kiuj tempaltempe disdonacis kiel liberigantoj sur la favorataj rasoj. Tiuj supernaturaj beboj ĉiam estis drive forlasitaj sur iu sakrala rivero por sekve estieksterordinare savitaj, kaj pligrandiĝi por iĝi mirakulaj personecoj kaj la liberigantoj de siaj popoloj.
Adorinta ĉiujn aferojn sur la tersurfaco kaj en la ĉielo, homo ne hezitis honori sin mem per tia adoro. La mense simpla sovaĝulo ne faras klaran distingon inter bestoj, homoj kaj dioj.
Frua homo konsideris ĉiujn nekutimajn personojn kiel superhomojn, kaj tiel timegis tiajn estaĵojn, ke li tenis ilin en respektomontra timego; en iu mezuro li laŭlitere adoris ilin. Eĉ havi ĝemelojn estis konsiderita kiel estanta tre Ŝanca aŭ tre mal Ŝanca. Demenculoj, epilepsiuloj kaj stultuloj ofte estis adoritaj de siaj normaj kompanoj, kiuj kredis, ke tiaj nenormaj estaĵoj estis loĝataj de la diaĵoj. Pastroj, reĝoj kaj profetoj estis adoritaj; la iamaj sanktuloj estis rigarditaj kiel inspiritaj de la dioj.
Post sia morto tribaj ĉefoj estis diigitaj. Pli poste, mortintaj animoj estis distingitaj kaj sanktigitaj. Senhelpa evoluo neniam naskis diojn pli altajn ol la glorigitaj, ekzaltitaj kaj evoluintaj spiritoj de forpasitaj homoj. En frua evoluo religioj kreas siajn proprajn diaĵojn. En la fluo de la evoluo la Dioj formulas religion. La evolua religio kreas siajn diaĵojn je la bildo kaj la simileco de mortemulo, revelacia religio provas plibonigi mortemulon kaj evoluigi ĝin al la bildo kaj simileco de Dio.
La fantomaj diaĵoj, kies la origino estas supozata homa, devus esti distingitaj de la naturaj diaĵoj, ĉar adoro al la naturo produktis panteonon - naturajn spiritojn levigitajn al la rango de dioj. La kultoj al la naturo daŭrigis disvolviĝi samtempe, kiel la pli poste aperintaj kultoj pri fantomoj, kaj ĉiu el ili estigis influon sur la alia. Multaj religiaj sistemoj entenis duoblan koncepton pri diaĵo, dioj de la naturo kaj fantomoj-diaĵoj; en iuj teologioj tiuj konceptoj estas malklare intermiksitaj, kiel tio estas ilustrita per Tor, fantomo heroo kiu estis ankaŭ la mastro de la fulmo.
Sed la homa adoro al la homo atingis sian kulminon kiam tempaj ĉefoj ordonis tian respektegon en la nomo de siaj regatoj, kaj pravigis tian postulon klamante esti posteularo de la diaĵo.
Adoro al la naturo povas Ŝajni nature kaj spontane esti aperitaj en la mensoj de primitivaj geviroj, kaj tiel tio okazis; sed dum tiu tuta tempo la sesa asistanta spirito, kiu estis elverŝita sur tiuj popoloj kiel direktanta influo dum tiu homa fazo de evoluo, funkciis en tiuj samaj primitivaj mensoj. Konstante tiu spirito stimulis la adoran bezonon de la homa specio, kiel ajn primitivaj estas ĝiaj unuaj manifestadoj. La adora spirito donis precizan originon al la homa impulso adori, kvankam la besta timo motivis la esprimon de lia respektegindeco, kaj kvankam tiu primitiva praktiko estis centrita sur objektoj de la naturo.
Vi devus memori ke sento, ne penso, estis la direktanta kaj kontrolanta influo dum la tuta evolua disvolviĝo. Por la pimitiva menso estas malmulte da diferenco inter timi, eviti, honori kaj adori.
Kiam la adora bezono estas kuraĝigita kaj direktita per saĝeco - meditema kaj ekperienciala penso - tiam ĝi ekdisvolviĝas en la fenomeno de reala religio. Kiam laservado de la sepa adjunkta spirito, la spirito de saĝeco, ekeefikiĝas, tiam la homa adoro ekdeturniĝas de la naturo kaj ĝiaj objektoj por sin direkti al la Dio de la naturo kaj la eterna Kreinto de ĉiuj naturaj aĵoj.
[Prezentata de Brila Vesperstelo de Nebadon.]